Γεφύρια

gefiriaΟι κάτοικοι της Βόρειας Πίνδου για τις καθημερινές τους ανάγκες χρησιμοποιούσαν ανέκαθεν ένα πολυσύνθετο και λειτουργικό δίκτυο μονοπατιών. Παράλληλα, η ιδιαίτερη μορφολογία του εδάφους, το κλίμα με τις συχνές βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις, καθώς και τα πολλά ορμητικά ρέματα και ποτάμια, επέβαλαν την κατασκευή πέτρινων τοξοτών γεφυριών εξυπηρετώντας έτσι την επικοινωνία μεταξύ των οικισμών.

Η κατασκευή των γεφυριών απαιτούσε μεγάλη δεξιοτεχνία, γι’ αυτό και το χτίσιμό τους ήταν έργο εξειδικευμένων μαστόρων, οι περισσότεροι από τους οποίους προέρχονταν από τα χωριά της Κόνιτσας και του Βόιου. Τα φυσικά χαρακτηριστικά της θέσης που επέλεγε ο πρωτομάστορας ήταν καθοριστικά για το χτίσιμο του γεφυριού. Όλα τους είναι κατασκευασμένα κατά τη διάρκεια του 18ου και 19ου αιώνα με τη χρηματοδότηση πλούσιων κατοίκων ή τούρκων διοικητών, που έδιναν και το όνομά τους στο γεφύρι.

Σήμερα σώζονται περίπου 80 πέτρινα γεφύρια σ’ όλη την περιοχή της Βόρειας Πίνδου, τα οποία ανάλογα με το πλάτος του ποταμού είναι στην πλειοψηφία τους μονότοξα, δίτοξα ή τρίτοξα. Τα σημαντικότερα γεφύρια ανά περιοχή του Εθνικού Πάρκου είναι:

Περιοχή Ζαγορίου

1.Γεφύρι Αγίου Μηνά (Δίλοφο)
2. Γεφύρι του Νούτσου ή Κόκκορη στην αρχή της χαράδρας του Βίκου (Κουκούλι, 1750)
3. Γεφύρι Μίσσιου στο Βίκο (Βίτσα, 1748)
4. Τρίτοξο γεφύρι του Πλακίδα ή Καλογερικό στο Μπαγιώτικο ρέμα (Κήποι – Κουκούλι, 1814)
5. Γεφύρι του Κοντοδήμου ή Λαζαρίδη στην έξοδο του φαραγγιού Βικάκι (Κήποι, 1753)
6. Δίτοξο γεφύρι του Μύλου στο Μπαγιώτικο ρέμα (Κήποι, 1748)
7. Γεφύρι Πετσιώνη στο Μπαγιώτικο ρέμα (Κήποι, 1830)
8. Γεφύρι στη θέση «’Αγιος» στο Μπαγιώτικο ρέμα (Κήποι)
9. Τρίτοξο γεφύρι του Θ. Πετσιώνη σε παραπόταμο του ποταμού Ζαγορίτικου (Φραγγάδες, 1818)
10. Τρίτοξο Γεφύρι Καλουτάς στον ποταμό Ζαγορίτικο (Καλουτάς)
11. Γεφύρια Νεγάδων σε παραπόταμο του ποταμού Μπαγιώτικου
12. Γεφύρια Σκάλας Βραδέτου στο φαράγγι της Μεζαριάς
13. Γεφύρια Τσεπέλοβου (του Χάτσιου, της ‘Ανθιας ή Παλαιογέφυρο, 1804)
14. Γεφύρι του κυρ-Αλέξη στο Σκαμνελιώτικο ρέμα (Σκαμνέλι, 1812)
15. Γεφύρι Κουίτσας σε παραπόταμο του ποταμού Αώου (Βρυσοχώρι)
16. Γεφύρι του Στάθη σε παραπόταμο του ποταμού Ζαγορίτικου (Δίκορφο)
17. Γεφύρι Ανθρακίτη στον ποταμό Ζαγορίτικο (θέση Δαρδακάλη – Κακαβάκια – Κουτσολιάκου)
18. Γεφύρι Καβαλλαρίου στον ποταμό Ζαγορίτικο
19. Γεφύρι Καμπέρ Αγά στον ποταμό Ζαγορίτικο (Μηλιωτάδες)
20. Γεφύρι Τσίπιανης στον ποταμό Βάρδα (Γρεβενίτι – Τρίστενο, 1875)
21. Γεφύρι Κούρτιας στον ποταμό Βάρδα (Δόλιανη, 1828)
22. Γεφύρι στο Δρογάρι, παραπόταμο του ποταμού Βάρδα (Καστανώνας)
23. Γέφυρα Βοβούσας στον ποταμό Αώο (1748)
24. Γεφύρι Βοβούσας σε παραπόταμο του ποταμού Αώου
25. Γεφύρι Πάπιγκου σε παραπόταμο του ποταμού Βοϊδομάτη (1854)

 

Περιοχή Κόνιτσας

26. Γέφυρα Βοϊδομάτη Κλειδωνιάς (1853)
27. Γέφυρα Κόνιτσας στον ποταμό Αώο (1850)
28. Γεφύρι Μπούση στον παραπόταμο του Αώου, Τοπόλιτσα (Κόνιτσα, 1904)
29. Γέφυρα Πουρνιάς σε παραπόταμο του Σαραντάπορου (1853)
30. Γέφυρα Πηγής

Περιοχή Γρεβενών

31. Τρίτοξο Γεφύρι Αζίζ Αγά στον ποταμό Βενέτικο (Τρίκωμο, Κοσμάτι, Κηπουρειό, 1727)
32. Γέφυρα Καγκέλια στον ποταμό Βενέτικο (Τρίκωμο , Μοναχίτι)
33. Γέφυρα Πορτίτσας σε παραπόταμο του ποταμού Βενέτικου (Σπήλαιο, 1793)
34. Γέφυρα Ζιάκα στον ποταμό Βενέτικο (Ζιάκας, 19ος αι.)
35. Γέφυρα Κατσογιάννη στον ποταμό Βενέτικο (Σπήλαιο, 1800)
36. Γέφυρα Λιάτισσας στον ποταμό Βενέτικο (Σπήλαιο)
37. Γέφυρα Σταμπέκη σε παραπόταμο του ποταμού Βενέτικου (Κρανιά, 1850)
38. Γέφυρα Ματσαγκάνη σε παραπόταμο του ποταμού Βενέτικου (Κρανιά 1850)